Sunday, September 28, 2008

ĐI BỘ


Khi đô thị dần xâm thực miền quê, những khu công nghiệp len lỏi vào các vùng đồng quê vốn một thời vắng vẻ. Ngày càng nhiều các xí nghiệp, công xưởng và nhà máy đã đẩy các con đường làng ngõ vắng lùi vào dĩ vãng. Đường liên thôn được bê tông hóa đến tận từng nhà. Thế là, năm này tháng nọ, ngày qua ngày, hầu hết chúng ta hạn chế đi bộ do thói quen thường trực cưỡi trên xe máy hoặc ngồi quá lâu trên chiếc ghế văn phòng.


Dường như, với rất nhiều người, tác dụng tích cực về phương diện sức khỏe từ chuyện đi bộ là lẽ đương nhiên khỏi phải nhọc công bàn cãi. Đi bộ, thậm chí chỉ cần băng qua đường, qua vài lối đi ngắn cũng có thể đem lại nhiều lợi ích– không chỉ cho sức khỏe mà còn bồi bổ tinh thần chúng ta nữa.

Đi bộ, để thấy mình gần gũi với thiên nhiên. Thực tế, ngay cả lúc đi bộ qua nền gạch lát hay bê tông thì mặt đất vững chãi, bằng phẳng và chắc chắn vẫn luôn ở bên dưới đôi chân ta, hỗ trợ và nâng đỡ bước chân ta. Điều này cho ta một cảm giác ấm áp lạ, gần gũi với đất trời và thiên nhiên hơn. Tuy nhiên, nếu có thể để tâm vào trong mỗi bước chân, chúng ta mới có thể cảm nhận điều này. Ngược lại, chân bước mà tâm ngổn ngang bao mối lo với cơm áo gạo tiền, với bao cảm xúc trong lòng không được kiểm soát, thậm chí không được nhận diện, thì trời xanh, mây trắng và đất hiền hòa vẫn là điều gì đó vô cùng xa lạ với ta, dù chúng luôn hiện hữu quanh ta. Đi như vậy, thiền sư Nhất Hạnh gọi là “đi như ma đuổi”. Đi bộ mà ‘đi như ma đuổi’ thì chúng ta nhận được rất ít lợi ích từ việc này. Ngay cả lợi ích về thể lực, đi mà không ý thức bước chân, không điều hòa nhịp thở thì kết quả đạt được rất hạn chế. Còn các phần lợi ích khác, ta bỏ phí mà lẽ ra ta được hưởng trọn vẹn nếu chúng ta biết ‘đem tâm về với thân’ trong từng bước chân thanh thản và nhẹ nhàng.

Đi bộ, con người trở nên cân bằng hơn. Cuộc sống ngày càng hối hả với những dịch vụ có khi tiện nghi ‘đến tận răng’, chúng ta càng nên ưu tiên cho hoạt động đi bộ vốn hiếm dần. Đến một lúc nào đó, liệu đi bộ có trở thành một thứ ‘xa xỉ’ không đây? Đi bộ nhắc nhở mỗi người về cái giai đoạn mọi thứ còn đơn giản, chứ chưa đến nỗi phức tạp như bây giờ. Hãy dành một khoản thời gian thích hợp nào đó trong ngày để có dịp sống với tâm ‘đơn giản’ của mình, dù cuộc sống bề bộn nhiều áp lực.

Đi bộ, là lúc tuyệt vời để ta vận động cơ thể và dành thời gian tích hợp năng lượng vào trong từng tế bào. Trong lúc đi bộ, kinh mạch trong người lưu thông điều hòa hơn. Chúng ta cảm thấy khỏe mạnh hơn, tinh thần sảng khoái hơn để có thể hòa vào dòng chảy tự nhiên bất tận của cuộc đời.

Đi bộ, giúp ta ý thức hơn sự hiện hữu của mình trong từng khoảnh khắc. Thay vì chạy đôn chạy đáo từ nơi này đến chốn khác, thay vì dáo dác đi mà chân không bén đất hoặc cố suy nghĩ xem làm thế nào có thể di chuyển nhanh hơn không, chúng ta tập thanh thản hơn trong từng bước chân. Mỗi một bước chân đặt xuống có thể dẫn đưa chúng ta nhận ra sâu sắc hơn về sự tồn tại của bản thân và những xúc cảm nảy sinh ở chính mình. Trong từng bước chân, chúng ta có thể lắng nghe thân thể và tâm thức mình và nhận ra nhiều điều rất kỳ diệu. Nếu làm việc này thuần thục, chúng ta có thể nhận biết được sự vận hành của tâm thức và sự thay đổi, dù rất vi tế, của cơ thể để điều chỉnh và làm chủ mình trong mọi lúc mọi nơi.

Đi bộ thật khoan thai và chậm rãi chẳng những khiến chúng ta tập trung chú ý tới vị trí, địa điểm thân thể ta đang hướng tới mà còn giúp mình quan tâm thực sự tới hơi thở nữa. Hơi thở là mạch sống, ý thức về hơi thở là ý thức và làm chủ được chính mình. Chú tâm vào hơi thở của mình khi sải chân dạo bộ– hơi thở vào-ra, ngắn-dài– rồi để ý từng bước chân hài hòa cùng nhịp thở là phương cách hữu hiệu và tự nhiên nhất giúp chúng ta dần trở nên tỉnh thức hơn, điềm tĩnh hơn để tinh nhạy hơn trong ứng xử xã hội và giải quyết vấn đề trong cuộc sống. Càng trở nên tỉnh thức hơn, chúng ta càng nâng cao ý thức rõ ràng về mối liên giữa mình và môi trường xung quanh. Đồng thời, chúng ta bắt đầu nhận thấy rằng, dòng chảy tự nhiên của các cảm xúc cũng như suy tư của mình không thực sự cố định và nó luôn lo nghĩ về tương lại, hồi tưởng về quá khứ và rất ít khi nó biết sống cho hiện tại và ngoan ngoãn hiện hữu cùng với thân đang đều đều nhịp bước.

Đi bộ, là lúc có thể tập hít thở trong tỉnh thức, chúng ta nuôi dưỡng mình trong bình an và tĩnh lặng. Đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ vỡ lẽ ra rằng, đã nhiều lần mình tự đánh mất đi cơ hội sống cho hiện tại nhiệm mầu đang trôi qua trước mặt mình để vào quá khứ. Khi thấy vô lý vì phải bận rộn nhảy tới tương lai, vọt lui về quá khứ, ta sẽ biết cách dừng lại để tận hưởng hiện tại. Khi ấy, những lăng xăng, lo lắng thường xuyên xảy đến trong ngày cứ từ từ biến mất, vì chúng ta ý thức được mình đang sống trong "bây giờ và ở đây".

Một hoạt động đơn giản, dễ dàng và tự nhiên đến mức không cần cố gắng, chúng ta có thể thực hành đi bộ đều đặn mỗi ngày. Điều này giúp chúng ta tạo ra không gian thoáng rộng giao thoa với vũ trụ thiên nhiên, có thêm năng lực để nhận thức chân xác hơn về bối cảnh xung quanh, nơi chính bản thân mình và về sự kỳ diệu ẩn chứa trong trời đất. Mỗi ngày dành ít phút để đi bộ, hít thở đều đặn trong tâm thế tỉnh thức là cách làm đơn giản đưa đến kết quả lớn. Đi bộ giúp chúng ta mở cánh cửa nội tâm lắng dịu hơn để nhìn thấy vẻ đẹp tuyệt vời của thế giới quanh mình.