Trong nhà đạo, chúng ta
thường dùng câu ‘Thầy là người cho chúng ta giới thân huệ mạng để tỏ lòng biết
ơn của người đệ tử khi bày tỏ lòng mình đối với Thầy. Thế nhưng, đây không chỉ
là những lời hoa mỹ được dùng trong các bài tác bạch, trong các sự kiện liên
quan đến người Thầy của mình, mà hơn thế nữa, đây có phương châm sống, con đường
sống và mục đích sống của mỗi một người đệ tử vậy.
“Giới thân” là dùng các
nguyên tắc đạo đức để kết thành thân. Điều này có nghĩa là nhờ học hỏi Thầy qua
gương sống động của bản thân Thầy (thân giáo), lời Thầy chỉ dạy (khẩu giáo) và
tâm ý Thầy luôn mong mỏi người đệ tử thấm nhuần trong nếp sống đạo đức (ý giáo)
mà người đệ tử ấy có giới tướng trang nghiêm, giới hạnh thanh tịnh.
“Huệ mạng” nghĩa là lấy
trí tuệ làm đời sống của chính mình. Nói cách khác, mọi suy nghĩ, hành động và
lời nói đều được vận hành dưới sự soi sáng của lý trí, của tuệ giác. Đó là nghệ
thuật sống an lạc và hạnh phúc. Muốn làm được điều này, người đệ tử cần nghe
nhiều, biết rộng, ý thức mạnh mẽ, huân tập dần dần để trí tuệ trở thành đời sống
của chính mình. Tất cả những điều này có được là nhờ sự dạy dỗ, bảo ban, giám
sát và hướng dẫn của Thầy vậy.
Một khi người đệ tử sống
đúng theo tinh thần câu nói này có nghĩa là đã cảm nhận đầy đủ được ơn sâu nặng
giáo dưỡng của Thầy, người đã nuôi chúng ta lớn lên bằng chất liệu của chánh
pháp. Thầy là người cho đệ tử:
“Mặc thì áo giới ấm êm,
Ăn thì sữa pháp, cơm thiền nuôi thân” (NT. Huỳnh Liên).
Mỗi ngày thân và tâm người
đệ tử được ướp đẫm hương vị bình an của đời sống đạo đức, của thiện lành, của
yêu thương để rồi nguồn tâm an tịnh, trí tuệ tỏa sáng cho đệ tử theo đó hành động,
nói năng và suy nghĩ sáng suốt, đem lại lợi ích cho mình và cho người.
Một khi người đệ tử sống
đúng theo tinh thần câu nói này có nghĩa là khẳng định rằng thân mình được kết
tinh bằng giới và cuộc sống của mình là hiện thân của trí tuệ. Nói một cách
khác, dưới sự dẫn dắt của thầy, người đệ tử luôn thể hiện đạo phong, oai nghi tế
hạnh, cách ăn nói, hành xử và suy nghĩ hoàn toàn phù hợp với những nguyên tắc đạo
đức và cách sống, và cách xử lý mọi vấn
đề của mình luôn hợp lý, khế hợp lời Phật dạy, sáng suốt, đem lại hiệu quả tích
cực trong cuộc sống.
Một khi người đệ tử sống
đúng theo tinh thần câu nói này có nghĩa là luôn đặt mình dưới sự dìu dắt, nâng
đỡ, định hướng của Thầy, chúng ta đang trên con đường hình thành giới thân huệ
mạng ấy, với một lòng tin tưởng tuyệt đối vào người thầy tâm linh của mình. Như
đức Tổ sư Minh Đăng Quang viết trong bài Chơn Lý “Hột giống”, tâm đang được thuần
thục trong pháp thiện được ví như hột đã tượng hình trong vỏ trái, nhưng hột đó
còn non, còn mềm thì chúng ta phải nương vào thầy để tự nuôi dưỡng hột cho đến
lúc già, chắc, không hư hoại với thời gian.
Một khi người đệ tử sống
đúng theo tinh thần câu nói này có nghĩa là ý thức được vai trò kế thừa, nhiệm
vụ lớn lao thầy trao lại cho mình là mỗi người tự làm ngôi chùa di động chuyên
chở đầy giới và tuệ, để tự thân an lạc và hạnh phúc, đồng thời và góp phần đem
lại bình an và hạnh phúc cho người . Người đệ tử như vậy đã thừa kế thầy mình
đúng theo tinh thần đức Phật dạy rằng “là đệ tử chân chánh, hãy thừa tự giáo
pháp, không thừa tự tài vật” (Trung bộ kinh, kinh số 3: Thừa tự pháp). Gia tài
Thầy để lại không phải là ngôi chùa vật chất mà nhiều người mê mờ tham đắm tranh
nhau để làm chủ, mà đó là ngôi chùa tâm linh được xây bằng giới, định và tuệ. Đây
là điều mong mỏi nhất của một người thầy ở những người đệ tử mà thầy đã vắt tim
vắt óc, đem hết sức lực, thời gian và năng lượng để nuôi dưỡng trong suốt cuộc
đời mình vậy!
Thầy già như chuối chín
cây… Thầy là ngọn đèn đã dần hao gầy sau một thời gian dài thắp sáng soi đường
cho đệ tử. Để thầy được thanh thản, an ủi tuổi già phần nào, hãy ướp tẩm thân
tâm mình trong từng giây từng phút với giới và tuệ cho dần viên mãn, trọn vẹn “giới
thân, huệ mạng”. Đệ tử làm được điều này thì các bậc thầy yên tâm khi “tre già”
thì đã có “măng mọc” và lớp măng này mạnh khỏe, đủ sức để thay tre!
Một đời sống chánh niệm tỉnh
giác, thuần thục giới để xâu kết đạo đức thiện lành thành thân, định hướng cuộc
sống và xử lý mọi tình huống bằng tuệ là món quà quý giá nhất của người đệ tử
trân trọng dâng lên cúng dường người thầy đã trọn đời cống hiến cho đạo pháp và
đào tạo nên những người đệ tử là chúng ta vậy!
